Giám mục phó Long Xuyên

Ngày 15 tháng 4 năm 1975, linh mục Gioan Baotixita Bùi Tuần được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục phó giáo phận Long Xuyên (Việt Nam) hiệu tòa Tabunia,[8] ngày 17, Giám mục Micae Nguyễn Khắc Ngữ báo cho ông biết việc bổ nhiệm này và lễ tấn phong được cử hành vào ngày 30 tháng 4 năm 1975.[9][10]

Lễ truyền chức giám mục của Giám mục Gioan Baotixita Bùi Tuần do Giám mục chính tòa Giáo phận Long Xuyên Micae Nguyễn Khắc Ngữ chủ phong, Giám mục Réginald-André-Paulin-Edmond Jacq Mỹ phụ phong, linh mục Antôn Nguyễn Văn Thành và Giuse Trần Xuân Tiếu phụ giúp lễ. Số người tham dự chỉ có chừng 100 người, phần đông là các linh mục và các chủng sinh, một số nữ tu và giáo dân. Buổi lễ đã diễn ra trong bầu khí trầm lắng, không kèn không trống, không đàn hát, không rước kiệu, không quay phim, không tiệc tùng, không diễn văn chúc mừng. Có lẽ ít có một lễ tấn phong giám mục nào lại đơn giản đến vậy. Nhắc nhớ về ngày lễ này, Giám mục Tuần bồi hồi: Lẽ ra là một ngày quan trọng nhất của đời người nhưng lại là ngày số phận run rủi đã đẩy tôi vào trước họng súng. Hôm đó, lực lượng quân cách mạng ập vào nhà thờ, chĩa súng vào người tôi, dọa bắt tôi và kết án tử hình. Họ cho tôi 3 phút suy nghĩ trước khi họ hành động. Bỗng đức tin lại trỗi dậy trong tôi. Tôi tin những việc làm của tôi không có gì tội lỗi. Tôi không phải là người phản bội dân tộc. Người cắm lá cờ giải phóng đầu tiên trên nóc nhà xứ Long Xuyên trước lúc quân giải phóng tiến vào nhà thờ là tôi. Ông còn bị nghi ngờ là do CIA đưa vào Việt Nam chống phá chính quyền, nhưng sau khi đọc các bản ghi của ông kêu gọi đồng bào giáo xứ không hợp tác với người nước ngoài, vận động các gia đình có người thân đi theo quân đội và chính quyền Việt Nam cộng hòa ra đầu thú, kêu gọi đồng bào ủng hộ, giúp đỡ chính quyền cách mạng... nên việc tra xét trở nên dịu nhẹ hơn.

Dự định làm Giám mục phụ tá Sài Gòn

Khi qua Rôma đem Thư chung 1980 và lưu lại tại đó, Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình nói với ông: “Tòa Thánh có dự định đưa Đức cha về Sài Gòn làm phụ tá, dự phòng cho tương lai phức tạp. Sau một thời gian cân nhắc, tôi đã trình với Tòa Thánh là theo tôi dự kiến đó không thích hợp. Vì lý do sức khỏe, Đức cha nên ở lại Long Xuyên. Vừa sẽ có lợi cho Hội Thánh, vừa sẽ có lợi cho tất cả Đất Nước. Tòa Thánh đã đồng ý rút lại dự định”. Vậy là ông đã từng được Tòa Thánh chọn làm người phụ tá cho Tổng giám mục Bình nhưng sự việc không thành.[11]

Giám mục chính tòa Long Xuyên

Ngày 30 tháng 12 năm 1997, Giám mục phó Gioan Baotixita Bùi Tuần kế nhiệm Giám mục Micae Nguyễn Khắc Ngữ làm Giám mục chính tòa Giáo phận Long Xuyên.[12]

Gioan Baotixita Bùi Tuần là người đã phong chức linh mục (vào ngày 31 tháng 5 năm 1991) và Giám mục (vào ngày 29 tháng 6 năm 1999) cho Giám mục chính tòa Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng Giuse Ngô Quang Kiệt, người mà đến năm 2005 trở thành Tổng giám mục Tổng giáo phận Hà Nội.

Ông cũng là Giám mục Việt Nam chủ phong cùng lúc cho hai vị tân Giám mục là Giuse Trần Xuân Tiếu, Giám mục chính tòa giáo phận Long Xuyên, và Giuse Ngô Quang Kiệt, nguyên tổng Giám mục Tổng giáo phận Hà Nội.[13]

Ngày 2 tháng 10 năm 2003 ông được Giáo hoàng Gioan Phaolô II chấp nhận đơn từ nhiệm của ông, ông nghỉ hưu tại tòa Giám mục giáo phận Long Xuyên, Việt Nam. Giáo hoàng tiếp tục xác nhận việc bổ nhiệm Giám mục Phó Long Xuyên Giuse Trần Xuân Tiếu kế vị ông.[14]

Các hoạt động sau khi về hưu

Ngày 30 tháng 4 năm 2007, Giáo phận Long Xuyên mừng thượng thọ bát tuần, 32 năm giám mục và đón bộ sách “Thao thức” 5 tập của Giám mục Gioan Baotixita Bùi Tuần. Hơn 300 vị khách, đại biểu Ban tôn giáo, Mặt trận Tổ quốc tỉnh An Giang, Cần Thơ, các linh mục, cựu chủng sinh Long Xuyên đã đến dự.[2]

Ngày 30 tháng 4 năm 2014, tại nhà nguyện Tôma Tòa Giám mục Long Xuyên diễn ra lễ tạ ơn, cầu nguyện cho ông và cho giáo phận Long Xuyên nhân dịp kỷ niệm 39 năm ông Tấn phong Giám mục. Lễ do Đức Giám mục chính tòa Giuse Trần Xuân Tiếu chủ tế, có sự hiện diện dự lễ của Giám mục Bùi Tuần, đồng tế với Giám mục Tiếu là Tân Giám mục Phụ tá Giuse Trần Văn Toản, linh mục Tổng Đại diện, các linh mục Tòa Giám mục và nhà thờ chính tòa, cấc sơ, các dự tu Nhà Têrêxa, dự tu sinh viên ngoại trú, và những người thân quen ông tham dự.[15]

Ngày 2 tháng 7 năm 2015, Giáo phận Long Xuyên kỉ niệm 60 năm linh mục cho ông, chủ tế là Giám mục chính tòa Giáo phận Phan Thiết Giuse Vũ Duy Thống, đồng tế có ông, Giám mục kế vị Giuse Trần Xuân Tiếu, Giám mục phụ tá Giáo phận Long Xuyên Giuse Trần Văn Toản và khoảng 30 linh mục và họ hàng, tu sĩ nam nữ, giáo dân.[16]

Ngày 9 tháng 1 năm 2016, Giám mục Phụ tá Long Xuyên Trần Văn Toản đã đến giáo xứ Tân Thành để chủ sự lễ cầu nguyện cho cha mẹ ông nhân lễ bốc mộ. Ông cũng gửi thư chia sẻ tâm tình mình về cha mẹ của mình cũng như gửi lại cảm ơn đến Giám mục Toản.[6]

Như mọi hoạt động thường niên, năm 2016, cũng nhân dịp kỉ niệm Lễ tấn phong Giám mục của ông, sáng ngày 30 tháng 4, Giáo phận Long Xuyên lại tổ chức kỉ niệm 41 năm Giám mục của ông, lễ do Giám mục chính tòa Trần Xuân Tiếu chủ sự, đồng tế có Giám mục Phụ tá Trần Văn Toản, linh mục Tổng Đại Diện Luy Gozaga Huỳnh Phước Lâm và đông đảo các linh mục, tham dự có một ít tu sĩ nam nữ.[17]